Thị trường chứng khoán là gì? Vai trò và chứng năng của thị trường chứng khoán

Với các nhà đầu tư mới thì việc tìm hiểu về thị trường chứng khoán hay các khái niệm chung về chứng khoán là một điều vô cùng cần thiết để có thể hiểu rõ và chọn cho mình một hướng đầu tư đúng đắn. Vậy thì thị trường chứng khoán là gì và nó có đặc điểm ra sao? Nganhangvn.net sẽ trả lời tấn tần tật những câu hỏi trên.

1. Thị trường chứng khoán là gì?

• Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra các giao dịch mua bán và trao đổi cổ phiếu hay trái phiếu giữa các nhà đầu tư, thông qua môi giới là các công ty chứng khoán. Thị trường chứng khoán có thể bao gồm tất cả các loại cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán hoặc có thể là các loại cổ phiếu giao dịch không công khai ví dụ như chia cổ phần thông qua việc gọi vốn cộng đồng. 
• Định nghĩa nghe thì phức tạp nhưng thật ra thị trường chứng khoáng rất dễ hiểu, bạn chỉ cẩn hiểu là nơi nào diễn ra các giao dịch cổ phiếu thì đó sẽ được gọi là thị trường chính khoán, ví dụ như 2 bên trao đổi mua bán cổ phiếu với nhau thông qua hình thức online thì đó cũng có thể coi là thị trường chứng khoán.

Sàn giao dịch chứng khoán là gì ? Giao dịch chứng khoán thực sự là gì ?

Sàn chứng khoán là gì? thời điểm hiện tại có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán không ?

Cách mở tải khoản chứng khoán? nên mở tài khoản chứng khoán của công ty nào?

Chứng khoán Mỹ là gì ? Có nên đầu tư chứng khoán quốc tế ở thời điểm hiện tại không?

2. Phân loại Thị trường Chứng khoán

Theo tổ chức giao dịch:

• Thị trường chính khoán tập trung: các hoạt động mua và bán chứng khoán thực hiện theo các quy định được đặt bởi sàn. Ở thị trường này chỉ có cổ phiếu của các công ty đã qua niêm yết;
• Thị trường chứng khoán OTC: các điều kiện hợp đồng được thỏa thuận giữa bên mua bán và bên bán. Trên thị trường này sẽ có cổ phiếu của các công ty không qua hay không muốn niêm yết trên sàn.

Theo các giai đoạn phát hành và lưu thông chứng khoán:

• Thị trường sơ cấp: diễn ra sự phát hành cổ phiếu lần đầu. Việc phát hành cổ phiếu có thể công khai hay không công khai. Trong trường hợp không công khai thì các cổ phiếu sẽ được mua bởi số lượng người nhất định và không công bố thông tin tài chính. Trong trường hợp công khai thì việc phát hành cổ phiếu thông qua trung gian cùng với các chỉ số tài chính sẽ được công bố;
• Thị trường thứ cấp: diễn ra sự bán lại các cổ phiếu đã được phát hành. Thành viên chủ yếu của thị trường thứ cấp là các nhà đầu cơ - kiếm tiền dựa trên sự chênh lệch giá mua và bán cổ phiếu.

Theo đặc điểm về địa lý:

• Thị trường chứng khoán quốc gia: hoạt động trong phạm vi 1 quốc gia nhất định - tái phân phối lại các nguồn lực tài chính giữa các chủ thể của nền kinh tế.
• Thị trường chứng khoán khu vực: thị trường của một vùng nhất định với sự luân chuyển vốn khép kín. Thị trường này có thể hình thành trong phạm vi của 1 quốc gia cũng như bao gồm vài thị trường chứng khoán quốc gia;
• Thị trường chứng khoán quốc tế: việc luân chuyển chứng khoán xảy ra giữa các nước và khu vực, cho phép sự chuyển vốn giữa chúng.

Theo chủ thể phát hành:

• Thị trường chứng khoán doanh nghiệp: chủ thể phát hành các loại chứng khoán là các doanh nghiệp thương mại.
• Thị trường chứng khoán chính phủ: chủ yếu là việc trao đổi các chứng chỉ tài chính do chính phủ phát hành và chủ yếu để trả nợ thâm hụt ngân sách hoặc có thể là các dự án chính phủ.

Theo loại hợp đồng:

• Derivatives Market: thị trường chứng khoán phái sinh và hợp đồng được thực hiện chậm.
• Cash market: hợp đồng sẽ được thực hiện ngay (tới 2 ngày làm việc).

Theo phương pháp giao dịch:

• Thị trường truyền thống: giao dịch xảy ra trên sàn và trực tiếp giữa người mua và người bán.
• Thị trường điện tử: giao dịch sẽ được thực hiện thông qua mạng máy tính với các phần mềm giao dịch.

3. Ưu và nhược điểm của thị trường chứng khoán: 

• Ưu điểm của thị trường Chứng khoán:

1. Tính thanh khoản cao: Chứng khoán là loại tài sản mà nó có tính thanh khoản cao hơn tất cả các loại khác chính nhờ vào khả năng mua bán nhanh chóng qua thị trường. Hiện nay thì cổ phiếu là loại hình mang tính thanh khoản cao nhất. 
2. Khả năng sinh lờ ổn định: Chứng khoán có khả năng sinh lời ổn định thông qua hoạt động chia cổ tứ`c của các doanh nghiệp hay biến động tăng giá chứng khoán trên thị trường.

• Nhược điểm của thị trường Chứng khoán:

1. Rủi ro theo thị trường cao: Chứng khoán là loại tài sản chịu tác động thông qua các biến đổi của thị trường và làm ảnh hưởng đến giá trị. Các vấn đề tạo nên những rủi ro có thể là lạm phát hay chính trị hoặc biến động của hị trường đó. 

4. Vai trò và chức năng của thị trường chứng khoán

• Huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế

Khi các nhà đầu tư mua chứng khoán do công ty phát hành thì khi đó số tiền nhàn rỗi của họ sẽ được đưa vào hoạt động sản xuất và kinh doanh, qua đó góp phần mở rộng sản xuất. Bằng cách hỗ trợ các hoạt động đầu tư cho công ty thì thị trường chứng khoán đã có những ảnh hưởng quan trọng đến sự phát triển của nền kinh tế quốc dân hiện nay. Thông qua các đặc điểm của thị trường chứng khoán, chính phủ cũng như chính quyền ở các địa phương cũng có thể huy động được nguồn vốn cho các mục đích sử dụng, đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế với mục đích phục vụ các nhu cầu chung của xã hội.

• Cung cấp một môi trường đầu tư cho công chúng

Thị trường chứng khoáng tạo ra một môi trường đầu tư lành mạnh song song đó là các cơ hội lựa chọn vô cùng phong phú. Các loại chứng khoán trên thị trường khác nhau về tính chất, thời hạn, độ rủi ro và cho phép các nhà đầu tư có thể lựa chọn cho mình các loại hàng hóa phù hợp với mục tiêu, khả năng, sở thích của mình. Vì vậy, thị trường chứng khoáng góp phần đáng kể cho việc làm tăng mức tiết kiệm quốc gia.

Tạo tính thanh khoản cho chứng khoán

Nhờ có thị trường chứng khoáng mà nhà đầu tư có thể chuyển đổi các chứng khoán sở hữu thành tiền mặt hoặc các loại chứng khoán khác nếu họ muốn. Khả năng thanh khoản chính là một trong các đặc điểm hấp dẫn của chứng khoán đối với người đầu tư. Đây là yếu tố cho thấy được sự linh hoạt và an toàn của vốn đầu tư. thị trường chứng khoáng hoạt động càng năng động và có hiệu quả thì sẽ càng có khả năng nâng cao được tính thanh khoản của các chứng khoán giao dịch trên thị trường.

• Đánh giá các hoạt động của doanh nghiệp

Thông qua các đặc điểm của thị trường chứng khoán về giá chứng khoán thì hoạt động của các doanh nghiệp sẽ được phản ánh một cách tổng hợp và chính xác góp phần giúp cho việc đánh giá, so sánh các hoạt động của doanh nghiệp được nhanh chóng và dễ dàng, từ đó tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đồng thời kích thích các hoạt động áp dụng công nghệ mới giúp cải tiến sản phẩm.

• Tạo môi trường giúp chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô

Các chỉ số báo cáo của thị trường chứng khoáng cũng phản ánh động thái của nền kinh tế một cách nhạy bén và chính xác. Giá các chứng khoán tăng lên cho thấy rằng đầu tư đang mở rộng cũng như nền kinh tế tăng trưởng. Và ngược lại, giá chứng khoán giảm cũng đồng thời cho thấy các dấu hiệu tiêu cực của nền kinh tế.

Vì thế, thị trường chứng khoáng được gọi là phong vũ biểu của nền kinh tế và nó cũng là một công cụ quan trọng giúp chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô. Thông qua thị trường chứng khoáng, chính phủ có thể mua hoặc bán trái phiếu chính phủ từ đó tạo ra nguồn thu nhằm bù đắp cho thâm hụt ngân sách và quản lý lạm phát.

Ngoài ra thì chính phủ cũng có thể sử dụng một số biện pháp và chính sách khác tác động vào thị trường chứng khoáng nhằm định hướng đầu tư để bảo đảm sự phát triển cân đối của nền kinh tế.

5. Có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán hay không?

Thay vì có một khoản tiền tiết kiệm và bạn sẽ mang đi gửi ngân sách với lãi suất khá thấp thì kênh đầu tư chứng khoán có thể giúp bạn nhận được mức lãi suất cao hơn. Vì thế mà giữa nhiều kênh đầu tư thì đầu tư chứng khoán luôn là kênh được quan tâm. 

Chứng khoán luôn được các chuyên gia kinh tế, tài chính đánh giá là kênh đầu tư tiềm năng và linh hoạt. Không cần một số vốn quá lớn như vài trăm hay cả tỷ đồng, các nhà đầu tư chỉ cần chuẩn bị vài triệu đồng cũng có thể tham gia vào đầu tư chứng khoán. Và việc lỗ lãi, mua đi hay bán lại cũng được tính toán rõ ràng. 

Các cuộc giao dịch mua bán chứng khoán của nhà đầu tư sẽ được thực hiện trong một khoảng thời gian ngắn và cũng có thể nhanh chóng chuyển thành tiền mặt. Bên cạnh đó, tại Việt Nam thì thị trường cổ phiếu là thị trường minh bạch và cũng khá chặt chẽ đồng thời được quản lý bởi các cơ quan chức năng và những thành viên của thị trường. 

6. Cần chuẩn bị gì để đầu tư vào chứng khoán

•  Kiến thức cơ bản về chứng khoán

Đầu tư chứng khoán sẽ có khả năng mang về lợi nhuận cao nhưng đây cũng là kênh đầu tư tiềm ẩn rất nhiều rủi ro và cũng không dành cho những “tay mơ”. 

      Ở đây, việc đầu tư đòi hỏi các nhà đầu tư phải có nền tảng kiến thức vững chắc và một tầm nhìn chiến lược dài hạn trước khi tham gia thị trường. Chính vì vậy, nhà đầu tư cần trang bị đầy đủ kiến thức về chứng khoán, các quy định khi giao dịch cũng như nguyên tắc hoạt động và các bước để đầu tư chứng khoán đạt hiệu quả. 

      Đầu tư vào tri thức chính là kênh đầu tư khôn ngoan và tiết kiệm nhất vì số tiền mà bạn phải mất để trả cho việc nâng cao kiến thức đầu tư sẽ luôn rẻ hơn số tiền bạn mất nếu mắc sai lầm trên thị trường chứng khoán.

• Vốn đầu tư

Trước khi bắt tay vào việc đầu tư chứng khoán thì nhà đầu tư cần tính toán rõ ràng lượng vốn đầu tư vào thị trường này, giới hạn chịu lỗ và nguồn bổ sung vốn nếu cần. Có thể bạn sẽ thắc mắc là cần bao nhiêu tiền để đầu tư chứng khoán, câu trả lời ở đây là thực sự không có bất kỳ yêu cầu nào về

số tiền đầu tư giới hạn cho hoạt động này, bởi điều này phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tổng tài sản hay % tiền sử dụng cho tích lũy và đầu tư cũng như mức chấp nhận rủi ro của từng nhà đầu tư.

• Trang thiết bị phục vụ việc đầu tư

 Để theo dõi và có thể cập nhật thường xuyên các thông tin về thị trường thì các nhà đầu tư cần có trang thiết bị phù hợp, và đặc biệt là đối với những người thích tự giao dịch. Nhà đầu tư cần chuẩn bị sẵn máy tính hay điện thoại có cấu hình phù hợp để đảm bảo lệnh được đặt kịp thời và nhanh chóng, Ngoài ra thì nhà đầu tư cũng nên có các biện pháp để lưu trữ thông tin giao dịch một cách khoa học như bằng giấy tờ, phần mềm, file lưu trữ,... để đảm bảo lưu trữ dữ liệu lâu dài và nắm chắc được tình hình lãi-lỗ, biến động của danh mục.

• Thời gian

Bạn cần thời gian để theo dõi và tìm hiểu cũng như nghiên cứu và học hỏi những kiến thức, kinh nghiệm cần thiết để phục vụ cho hoạt động đầu tư. Vậy nên các nhà đầu tư nên có một khoảng thời gian xác định phục vụ việc đầu tư sao cho phù hợp với thời gian biểu bản thân. Ngoài ra, nếu không có nhiều thời gian để theo dõi thị trường thì bạn có thể tìm hiểu và sử dụng các dịch vụ tư vấn về đầu tư chứng khoán. Đây là một giải pháp hiệu quả và mang đến cho nhà đầu tư cơ hội tiếp cận những nguồn thông tin chính xác.

•  Nguồn tiếp cận thông tin

Thông tin là một nguồn lực cực kì quan trọng trong quá trình đầu tư, ví dụ như thông tin về thị trường vĩ mô, các công ty hay các ngành, lịch thực hiện quyền và quy định văn bản liên quan đến chứng khoán, thị trường chứng khoán, các nguồn thông tin nội bộ... Nhà đầu tư cần chuẩn bị các nguồn cung cấp thông tin cho mình, có thể là từ báo đài, internet hoặc từ các công ty chứng khoán hay các công ty đại chúng, miễn sao đảm bảo được độ chính xác và tin cậy. Tùy thuộc vào từng vấn đề mà nhà đầu tư có thể sử dụng các nguồn thông tin khác nhau, có thể là thông tin miễn phí hoặc mất phí.

• Kế hoạch và chiến lược đầu tư

Nhà đầu tư cần lập ra được một chiến lược và kế hoạch giao dịch cụ thể nhằm hạn chế được rủi ro và tránh các hành động theo cảm tính khi tham gia giao dịch. Kế hoạch và chiến lược giao dịch càng chi tiết thì khả năng ứng phó với các biến động của thị trường càng tốt. 

7. Một số lưu ý khi đầu tư vào thị trường chứng khoán

• Nắm bắt được thời điểm tốt nhất để bắt đầu tham gia vào các hoạt động đầu tư vào thị trường chứng khoán.
• Tìm hiểu về công ty mà mình muốn mua cổ phiếu.
• Thường xuyên theo dõi thị trường chứng khoán.
• “Chia trứng vào nhiều rổ”.
• Lựa chọn các chuyên gia tư vấn đầu tư chứng khoán giỏi.
• Sử dụng phần mềm hỗ trợ đầu tư chứng khoán.
• Dành thời gian để nghiên cứu và học hỏi.

8. Một số câu hỏi liên quan tới thị trường chứng khoán

• Hàng hóa của thị trường chứng khoán là gì

Từ cơ cấu thị trường chứng khoán thì hàng hóa trên thị trường chứng khoán bao gồm nhiều loại. Về mặt lịch sử và theo cách gọi có tính thống nhất thì các loại hàng hóa này đều có tên gọi chung là chứng khoán.

Sự hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán được quyết định trước tiên bởi sự xuất hiện của chứng khoán cùng với đó là chất lượng và số lượng của chúng.

Theo khoản 1, điều 4, Luật chứng khoán Việt Nam thì chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây:

•  Trái phiếu, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ.
•  Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký.
•  Chứng khoán phái sinh.
•  Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.

Vậy thông qua bài viết trên thì chắc hẳn bạn đã hiểu được thị trường chính khoáng là gì cũng như các đặc điểm và chức năng của thị trường chứng khoáng, thêm vào đó là những thông ti hữu ích bạn cần nắm và chuẩn bị khi bắt đầu đầu tư vào thị trường này.

Bình luận

Tin liên quan